Uit de nieuwsbrief van Ksenia: de opening van de tournee in Venlo.
Met vileine titels als ‘KruiZtocht van de kinderen’ probeert een Russische krant zich te houden aan de media-regels van het Kremlin. En tegelijk informeert ze de bevolking over achtergronden bij het nieuws. De krant doet haar best om in Rusland beschikbaar te blijven, zodat er ‘iets’ van onafhankelijke media overeind blijft.
Wilt je de nieuwsbrief de volgende keer automatisch ontvangen? Abonneer je hier op mijn nieuwsbrief. Ik ben geboren in een land waar privacy niet vanzelfsprekend was. Dus ik leg geen relatie tussen je gedrag op deze site, elders op internet en registratie voor mijn nieuwsbrief. Ik volg je nergens en stel ook geen informatie beschikbaar aan derden. Het volledige privacy-statement van ksenia.nl vind je hier.
Haar naam is Marina Ovsyannikova en zij zag oorlog. En ze is het er niet mee eens. Deze moeder van twee kinderen is medewerkster van de belangrijkste Russische TV zender. Daar is ze de leugens van de regering zat. Ze besloot tijdens de live-presentatie van het journaal met haar boodschap in beeld te stappen. Ze krijgt hiervoor zeker en vast 15 jaar gevangenisstraf. Zou jij dat ervoor over hebben om de wereld te vertellen dat je werkgever de boel voorliegt?
Dit gebeurde er achter de rug van Poetin’s favoriete nieuwslezeres:
Вроде прошло!!! Ура девочке! Публикуйте номер карты ее адвоката!! Первый буду!!! pic.twitter.com/ACHwWMudkV
Vooraf nam ze een video op met de bedoeling van de actie. In onderstaande opname zegt deze heldin:
“Wat er nu in Oekraine gebeurt is een misdaad, en Rusland is de agressor. De verantwoordelijkheid voor deze agressie ligt bij één persoon, en dat is Vladimir Putin.
Mijn vader is een Oekraïner, mijn moeder is een Russin, maar ze zijn nooit vijanden van elkaar geweest. En deze ketting om mijn nek is een symbool dat Rusland onmiddelijk met deze broedermoord moet stoppen. Onze broederlijke volkeren zullen nog in staat zijn om zich te verzoenen.
Helaas ben ik laatste jaren tijdens mijn werk bij de 1e kanaal bezig geweest met de propaganda voor het Kremlin. En ik schaam me er ontzettend voor.
Ik schaam me voor het toestaan van de leugens die via de tv zijn uitgezonden. Ik schaam me voor het toestaan van de brainwashing van het Russische volk.
We hebben gezwegen in 2014, toen dit alles pas begonnen was. We zijn niet gaan demonstreren toen het Kremlin Navalny heeft vergiftigd. We keken zwijgend naar dit onmenselijke regime.
En nu heeft de hele wereld zich van ons afgekeerd, en de komende 10 generaties van onze nakomelingen zullen de schaamte van deze broedermoord oorlog niet weg kunnen wassen. Wij, Russen, zijn denkende en slimme mensen. Alleen wij kunnen deze waanzin stoppen.
Ga demonstreren!! Wees niet bang. Ze kunnen niet ons allemaal opsluiten.”
Deze week mag je stemmen en ook daarmee vier je vrijheid. Het bied je een uitgelezen kans om echt iets te betekenen voor de mensen om je heen. Ga stemmen en maak deze wereld ook voor je medemens een klein beetje beter.
Ksenia live op de radio en ik vond het heel spannend.
Drie jaar geleden maakte ik de pacifistische solo-toneelvoorstelling ‘Zij zagen Oorlog’. De première was op 20 september in de Schouwburg van Zwolle. Ik speelde de show vervolgens in theaters, tot lockdowns me naar een internetstream dwongen. In 2021 plande ik een voorjaarstour langs lokale bevrijdingsdagen. Naast je gezondheid is vrijheid één van de belangrijkste dingen die je hebt. En toen brak er oorlog uit in het gebied waar ik ben geboren. In het kader van de actie voor Giro555 en Radio555 mocht ik live bij NPO Radio een uur praten over mijn gevoelens, die tijd in Kharkov/Kharkiv in het oosten van de Oekraïne en mijn toneelvoorstelling die op 20 maart start in Theater De Garage in Venlo.
Mijn Joodse oma
We spraken over mijn Joodse oma. Zij is geboren in Kharkov en overleefde de oorlog omdat ze met haar man ontwerper was in de traktorfabriek Morozov Machinebouw. Die fabriek werd in zijn geheel verhuisd naar de Oeral, zodat de Duitsers hem niet zouden innemen en ging daar als “Oeral tankfabriek 183” iets anders maken dan tractoren. We spraken ook over de broer van mijn oma, die koos voor een carrière aan het front.
Oorlog is niet Zwart of Wit
Het ging ook over mijn vader, die samen met zijn moeder nog altijd in Sint-Petersburg woont. Zij overleefde 900 dagen belegering van Leningrad, maar heeft desondanks geen hekel aan Duitsers. Zij zag ook de andere kant. Namelijk Russen die ook de meest vreselijke dingen deden om te overleven.
Het leven is niet zwart of wit. Oorlog ook niet. Daar gaat ‘Zij zagen Oorlog’ over.
Zij zagen Oorlog gaat over universele menselijke thema’s
Ik mocht een lied uit de voorstelling zingen en koos voor een lied over wat oorlog betekent voor de gewone soldaat. Dit universele thema wordt in de oorspronkelijke Russischtalige versie heel goed verwoord. Zo goed dat de Duitsers er nog in de oorlog een eigen versie van maakten.
De Russische politie treedt keihard op tijdens anti-oorlogsdemonstraties.
De afgelopen dagen kreeg ik best wel wat vragen over hoe de Russische bevolking erin zit. Er waren ook veel verwijten aan de Russen en een Nederlandse journalist vroeg zich zelfs af waarom er in Rusland niet gedemonsteerd wordt. Hij noemde de Russen zelfs laf. Dus laten we het eens over de Russen hebben.
Wordt er gedemonstreerd in Rusland?
Ja, van Sint-Petersburg aan de Oostzee tot het 7 tijdzones verderop gelegen Vladiwostok aan de Stille Oceaan wordt er gedemonstreerd. Dat zijn in een aantal gevallen massale demonstraties met duizenden mensen en soms zijn het er enige honderden.
Demonstreert iedereen?
Nee, een aantal is het met de ‘volksvertegenwoordiger’ eens en vindt de oorlog noodzakelijk. Een deel daarvan is opgehitst door overheidscommunicatie.
Een aanzienlijk deel denkt dat het wel overwaait en laat het gewoon gebeuren. Dat soort meelopers vind je overal, dus ook daar.
Maar er is ook een aanzienlijk deel dat niet durft te demonstreren.
Hoe gevaarlijk is demonstreren in Rusland?
Levensgevaarlijk. Er zijn al ruim 14.000 mensen opgepakt en het regime Poetin was daar duidelijk over: je zaak wordt behandeld door een rechtbank van ‘politieke zaken’ en die ziet het in beginsel als landverraad. Je gaat voor lange tijd de bak in en je raakt je baan en alles kwijt. Een deel van de gevangenen komt nooit meer thuis omdat ze ‘plots’ overlijdt.
Dat ziet er dan zo uit
Verplaats je voor het gemak even in het leven van die Rus. Je bent lekker aan het tweeverdienen, je hebt een Duitse auto en Duitse keuken en woont met je gezin en kinderen in een mooi appartement. Het regime van het land waar je woont valt buurland Oekraïne binnen en ondanks dat het een uur of 4 vliegen is, ben je totaal van slag. Grote kans ook dat je daar familie hebt. Misschien woont je zus er met haar kinderen. Witheet ben je, maar je bent ook bang want je kent je ‘volksvertegenwoordiger’ en zijn grillen. Je zet je over je angst heen, gaat toch demonstreren, wordt opgepakt, veroordeeld en komt een paar jaar later vrij. Je bent je huis en auto kwijt, maar als je geluk hebt dan heb je al je vingers en tanden, je gezondheid en je gezin nog.
De politie daar is niet je beste vriend
Toen ik net in Nederland woonde, was ik als de dood voor de politie. Dat leer je in Rusland, ‘the hard way’. Militie kan van alles met je doen en komt overal mee weg. Je hebt het de afgelopen twee jaar in Wit-Rusland gezien en neem van mij aan dat Rusland niet anders is (Oekraïne ook niet trouwens, maar daar hebben we het nu niet over).
Uitkomen voor je mening
Afgelopen jaar zagen we in Nederland diverse demonstraties uit de hand lopen, met grootschalige inzet van waterkanonnen en honden. En dat in een land waar je doorgaans aan de politie de weg kunt vragen, je altijd recht hebt op een advocaat, je tegen een straf in beroep kunt en een gevangenis op maximaal een uur rijden zit.
Stel je even voor hoe die situatie is in een land waar wetteloosheid regeert, er met metalen knuppels geslagen wordt, noodwetten sneller worden ingevoerd dan Hugo de Jonge dat deed en de werkkampen 5-6 tijdzones verderop liggen.
Helden
Iedere strijder die in Oekraïne de wapens opneemt zien we als een grote held. Die Russische demonstranten verdienen diezelfde eer.
Iedere dag komen er nieuwe data bij zoals vandaag 5 mei, schouwburg Meppel. Dat is fantastisch. Jullie hebben geen idee wat dat met me doet en voor me betekent. Het dwingt me om te repeteren en zo kan ik de waan van de dag even laten voor wat het is.
Het nieuws volg ik gedoseerd. Ik kan er slecht mee overweg. Want ik denk aan mijn vrienden en hun ouders in Oekraïne. De huizen waar ik over de vloer kwam en de pleinen waar ik muziek maakte.
Wat er daar gebeurt, is van een barbaarsheid waar geen woorden voor zijn. Dat is niet de schuld van alle Russen, want de meesten hebben het hier nog veel moeilijker mee dan jij of ik.
Ja echt, neem dat van mij aan.
Ga je dus niet afreageren op die Russische winkelier bij je in de buurt, die taxichauffeur, die collega of die muzikant. Zij kunnen er echt helemaal niets aan doen en hebben behoefte aan empathie.
Sinds ik hier woon is 5 mei voor mij een mooie datum. Een dag waarop je vrijheid viert. Na je gezondheid is vrijheid het belangrijkste dat je hebt.
Dan ga ik nu weer terug naar mijn studio en werken aan mijn teksten en karakters: Moeders, als ze je morgen vragen om je kind naar het front te sturen, dan is er maar één antwoord mogelijk: NEE.
In Nieuwsbrief 5: spelen op vrijheidsherdenkingen & Oekraïne. Deze keer informatie over twee herdenkingen waar ik ‘Zij zagen Oorlog’ mag spelen: Nieuw-Weerdinge op 7 april en op 4 mei in Wageningen, net voor het ontsteken van het Vuur van de Vrijheid (foto). Verder in de nieuwsbrief veel informatie over hulp aan Oekraïne en alles over de speellijst.
Alle baten van de tournee “Zij zagen Oorlog 2022” komen ten goede aan hulpprogramma’s gericht op onderwijs voor Oekraïense vluchtelingen.
Alle baten van de tour Zij zagen Oorlog 2022 gaan naar Oekraïne, specifiek naar educatieve projecten gericht op Oekraïense vluchtelingen.
Plots is er een hele grote oorlog in Europa. Wat zou jij doen als het je hier overvalt? Wil je sterven voor je idealen? Of overkomt het je? Wat maak je mee? Wat maak je door?
In ‘Zij zagen Oorlog’ beleef ik oorlog via vijf ooggetuigen. Ik neem je mee in hun verhaal, hun keuzes met consequenties, en zing hun liederen.
Zij zagen Oorlog gaat over hoop en vrees. Over ambitie en goede bedoelingen. Over lijden en vergiffenis.
Zij zagen Oorlog is aandoenlijk en confronterend. Ik houd je een spiegel voor, maar er is hoop. Er is genoeg om voor te sterven, maar nog meer om voor te leven.
Zij zagen Oorlog is opgedragen aan mijn oma’s. Mijn Joodse oma uit Kharkov, kon tot haar dood het Duits niet horen. En mijn Russische oma, die 900 vreselijke dagen in Leningrad overleefde, maar het grootste mededogen met de Duitsers heeft.
Alle baten van de tournee “Zij zagen Oorlog 2022” komen ten goede aan hulpprogramma’s gericht op onderwijs voor Oekraïense vluchtelingen.
Het Den Haag van Oekraïne heet Odessa. De havenstad waar de humor op straat ligt. Waar het volk de wereld en zichzelf bij in een koffietent de maat neemt. Odessa, och Odessa!
Foto van de vredesbijeenkomst in Amsterdam op 27 april 2022. Wat een opkomst! Dank je wel Nederland!
“Hevige straatgevechten in Kharkov“ Hoeveel pijn kunnen een paar woorden op je scherm ineens doen. Straatgevechten in de stad waar ik als kind vrolijk en onbezonnen van ‘s ochtends vroeg tot ’s avonds laat buiten speelde, in de bomen klom, met mijn oma naar de markt liep, voor het eerst liedjes met gitaar buiten zong. Hoe pijnlijk en onwerkelijk. Mijn hart gaat uit naar alle kinderen in Kharkov die al deze ervaringen op dit moment ontnomen worden.
