Drie jaar geleden maakte ik de pacifistische solo-toneelvoorstelling ‘Zij zagen Oorlog’. De première was op 20 september in de Schouwburg van Zwolle. Ik speelde de show vervolgens in theaters, tot lockdowns me naar een internetstream dwongen. In 2021 plande ik een voorjaarstour langs lokale bevrijdingsdagen. Naast je gezondheid is vrijheid één van de belangrijkste dingen die je hebt. En toen brak er oorlog uit in het gebied waar ik ben geboren. In het kader van de actie voor Giro555 en Radio555 mocht ik live bij NPO Radio een uur praten over mijn gevoelens, die tijd in Charkiv in het oosten van de Oekraïne en mijn toneelvoorstelling die op 20 maart start in Theater De Garage in Venlo.

Mijn Joodse oma

We spraken over mijn Joodse oma. Zij is geboren in Charkiv en overleefde de oorlog omdat ze met haar man ontwerper was in de traktorfabriek Morozov Machinebouw. Die fabriek werd in zijn geheel verhuisd naar de Oeral, zodat de Duitsers hem niet zouden innemen en ging daar als “Oeral tankfabriek 183” iets anders maken dan tractoren. We spraken ook over de broer van mijn oma, die koos voor een carrière aan het front.

Oorlog is niet Zwart of Wit

Het ging ook over mijn vader, die samen met zijn moeder nog altijd in Sint-Petersburg woont. Zij overleefde 900 dagen belegering van Leningrad, maar heeft desondanks geen hekel aan Duitsers. Zij zag ook de andere kant. Namelijk Russen die ook de meest vreselijke dingen deden om te overleven.

Het leven is niet zwart of wit. Oorlog ook niet. Daar gaat ‘Zij zagen Oorlog’ over.

Zij zagen Oorlog gaat over universele menselijke thema’s

Ik mocht een lied uit de voorstelling zingen en koos voor een lied over wat oorlog betekent voor de gewone soldaat. Dit universele thema wordt in de oorspronkelijke Russischtalige versie heel goed verwoord. Zo goed dat de Duitsers er nog in de oorlog een eigen versie van maakten.

In ‘Zij zagen Oorlog’ zing ik coupletten in beide talen, op de radio ook: Ksenia Live bij NPO Radio kun je hier terugluisteren.