De afgelopen dagen kreeg ik best wel wat vragen over hoe de Russische bevolking erin zit. Er waren ook veel verwijten aan de Russen en een Nederlandse journalist vroeg zich zelfs af waarom er in Rusland niet gedemonsteerd wordt. Hij noemde de Russen zelfs laf. Dus laten we het eens over de Russen hebben.

Wordt er gedemonstreerd in Rusland?

Ja, van Sint-Petersburg aan de Oostzee tot het 7 tijdzones verderop gelegen Vladiwostok aan de Stille Oceaan wordt er gedemonstreerd. Dat zijn in een aantal gevallen massale demonstraties met duizenden mensen en soms zijn het er enige honderden.

Demonstreert iedereen?

Nee, een aantal is het met de ‘volksvertegenwoordiger’ eens en vindt de oorlog noodzakelijk. Een deel daarvan is opgehitst door overheidscommunicatie.

Een aanzienlijk deel denkt dat het wel overwaait en laat het gewoon gebeuren. Dat soort meelopers vind je overal, dus ook daar.

Maar er is ook een aanzienlijk deel dat niet durft te demonstreren.

Hoe gevaarlijk is demonstreren in Rusland?

Levensgevaarlijk. Er zijn al ruim 14.000 mensen opgepakt en het regime Poetin was daar duidelijk over: je zaak wordt behandeld door een rechtbank van ‘politieke zaken’ en die ziet het in beginsel als landverraad. Je gaat voor lange tijd de bak in en je raakt je baan en alles kwijt. Een deel van de gevangenen komt nooit meer thuis omdat ze ‘plots’ overlijdt.

Dat ziet er dan zo uit

Verplaats je voor het gemak even in het leven van die Rus. Je bent lekker aan het tweeverdienen, je hebt een Duitse auto en Duitse keuken en woont met je gezin en kinderen in een mooi appartement. Het regime van het land waar je woont valt buurland Oekraïne binnen en ondanks dat het een uur of 4 vliegen is, ben je totaal van slag. Grote kans ook dat je daar familie hebt. Misschien woont je zus er met haar kinderen. Witheet ben je, maar je bent ook bang want je kent je ‘volksvertegenwoordiger’ en zijn grillen. Je zet je over je angst heen, gaat toch demonstreren, wordt opgepakt, veroordeeld en komt een paar jaar later vrij. Je bent je huis en auto kwijt, maar als je geluk hebt dan heb je al je vingers en tanden, je gezondheid en je gezin nog.

De politie daar is niet je beste vriend

Toen ik net in Nederland woonde, was ik als de dood voor de politie. Dat leer je in Rusland, ‘the hard way’. Militie kan van alles met je doen en komt overal mee weg. Je hebt het de afgelopen twee jaar in Wit-Rusland gezien en neem van mij aan dat Rusland niet anders is (Oekraïne ook niet trouwens, maar daar hebben we het nu niet over).

Uitkomen voor je mening

Afgelopen jaar zagen we in Nederland diverse demonstraties uit de hand lopen, met grootschalige inzet van waterkanonnen en honden. En dat in een land waar je doorgaans aan de politie de weg kunt vragen, je altijd recht hebt op een advocaat, je tegen een straf in beroep kunt en een gevangenis op maximaal een uur rijden zit.

Stel je even voor hoe die situatie is in een land waar wetteloosheid regeert, er met metalen knuppels geslagen wordt, noodwetten sneller worden ingevoerd dan Hugo de Jonge dat deed en de werkkampen 5-6 tijdzones verderop liggen.

Helden

Iedere strijder die in Oekraïne de wapens opneemt zien we als een grote held. Die Russische demonstranten verdienen diezelfde eer.