Elke maand gratis nieuwsbrief:

De prijs van de keuze

De prijs van de keuze om bij daglicht aan te vallen is enorm. Een maand voor het einde van de oorlog in Europa wordt deze B-17 neergeschoten boven Duitsland. Een directe treffer van het luchtafweergeschut trekt de linkervleugel eraf. De bommenwerper stort brandend omlaag. De piloot redt zich met zijn parachute, de andere negen bemanningsleden komen om.
Boeing B-17G Flying Fortress Wee-Wilie wordt neergeschoten boven Duitsland. Foto: USAAF Imag.

De Amerikaanse luchtmacht kiest in tegenstelling tot de RAF voor bombarderen bij daglicht. Ze willen burgerslachtoffers zoveel mogelijk zien te voorkomen. De prijs van die keuze is enorm en daar wil ik in deze serie waargebeurde historische verhalen even bij stilstaan.

Als de Amerikaanse luchtmacht zich in in de Tweede Wereldoorlog in Europa meldt, dan is de luchtoorlog al een paar jaar bezig. Het zijn tot dan vooral de Engelsen die de kolen uit het vuur halen. Hun commandant is Arthur Harris. Hij gelooft heilig in tapijtbombardementen op Duitse steden. Zijn bloeddorstige en nietsontziende beleid levert hem de bijnaam ‘Bomber Harris’ op. De Amerikanen onderschrijven de Engelse tactiek niet en kiezen voor precisie-aanvallen.

Uitgelachen door de Engelsen

Die Amerikaanse filosofie is bedacht door een verkoper van een bommenrichter. Voor het uitbreken van de oorlog overtuigt hij de luchtmacht ervan dat ze met zijn richtsysteem van grote hoogte bommen in een vat kunnen gooien. De luchtmacht gaat ervoor en oefent erop, maar de oorlog komt te vroeg.

Als de Amerikanen in Europa aankomen en hun tactiek bekend maken, lachen de Engelsen hen uit. Preciezer bombarderen betekent overdag vliegen. Dat is een directe confrontatie met de Duitse luchtmacht en dat zien de Engelsen niet zitten.

Een verschil van dag en nacht

Bomber Harris kiest ervoor om ‘s nachts structureel hele steden plat te gooien. Dat is jammer voor de burgerbevolking, maar de enige manier om er zeker van te zijn dat je schade doet aan infrastructuur en industriële doelwitten. En de manier om zoveel mogelijk vliegtuigen heel thuis te krijgen. De Amerikanen kiezen heel bewust voor minder burgerslachtoffers en bombarderen overdag en ze accepteren de prijs van de keuze.

Onder moeilijke omstandigheden doen de jonge Amerikanen tot het bittere eind hun uiterste best om burgerslachtoffers te voorkomen. Dat lukt pas vanaf het begin van het laatste oorlogsjaar als de B-17’s een stuk lager kunnen vliegen en het richten daardoor makkelijker wordt.

De prijs van de keuze

Dat geldt ook voor de Duitse luchtafweer die in die laatste maanden daardoor veel slachtoffers maakt. De B-17 in de foto wordt krap een maand voor het einde van de oorlog in de buurt van Stendal geraakt. De piloot is de enige van tien bemanningsleden die het overleeft. Deze B-17 is één van de 4145 toestellen die uiteindelijk niet meer terugkeren.

Na de oorlog wordt Bomber Harris bekritiseerd voor zijn misdaden tegen de mensheid, een verwijt dat de Amerikanen niet ten deel valt. Maar tegen welke prijs? Tijdens sommige aanvallen verliezen ze overdag tussen de 25% en 50% van de bommenwerpers. Dat is een enorm aantal. 38.418 jonge Amerikanen overleefden het niet en dat is de prijs van de keuze.

Deel dit: