“Hey, vier je geen Joods-kerstfeest?”

– “Joods-kerstfeest? Oh, Chanoeka bedoel je!”

“Ja, dat! Altijd rond het eind van het jaar. Duurt dat niet een week of zo?”

Onduidelijkheid troef dus laat ik het proberen uit te leggen. Ik doe dat kort en ongenuanceerd, in een vraag/antwoord model.

Is Chanoeka Joods-Kerstfeest?

Nee, niet echt, maar er is wel een raakvlak. Met Chanoeka vieren we primair het resultaat van de Maccabese opstand van 167 voor Christus tegen het Seleucidische Rijk. Het resultaat was 100 vrijheid in Judea en dat leidde 3 jaar later tot de herinwijding van de Tweede Joodse Tempel in Jerusalem. Het raakvlak is de vrijheid die Jezus (volgens bepaalde Christelijke stromingen) brengt door de erfzonde weg te nemen.

Is dat altijd aan het eind van het jaar?

Nee, Chanoeka vier je op de 24e dag van de Joodse maand Kislew. Dat is de derde maand van het jaar en die duurt 29 of 30 dagen. De Joodse kalender kent dertien maanden die niet of hooguit ‘zo ongeveer’ gelijk lopen aan de Gregoriaanse kalender die hier gebruikelijk is. De startdatum is dus wisselend, om wat voorbeelden te noemen: 7 december (2023), 25 december (2024 en 2025), 4 december (2026).

Hoelang duurt Chanoeka?

8 dagen. Dat heeft te maken met de inwijding, waarvoor olie nodig was. Ze vonden een kruikje olie dat voldoende zou moeten zijn voor 1 dag, maar het 8 dagen volhield, zo zegt de overlevering. Of de legende, zoals Oma Rozerood zou zeggen.

Vier ik Chanoeka?

Zoals ik kerstmis vier. Het is gevoelsmatig een warme periode, waarin ik stil sta bij veel dingen: vrijheid, mijn familie dichtbij en ver weg en de wereld om me heen.

En dit jaar?

Dit jaar begint Chanoeka op zondag 18 december, altijd een belangrijke datum voor me. Maar dit jaar dubbel belangrijk, omdat ik dan Oscar en Oma Rozerood speel in Spanbroek. Dus al zou ik het willen vieren: morgen is een dag van voorbereiden, concentreren en intens spelen.

Bonus-weetje voor als je dit jaar met Kerst Triviant moet spelen

De Maccabaeën die de Joden aan Chanoeka hielpen, zijn genoemd naar de Priester-familie “Maccabi” die de opstand leidde. Veel voetbalclubs gebruiken de heldennaam in hun clubaanduiding, voorbeelden zijn de grote Israëlische clubs Maccabi Haifa en Maccabi Tel Aviv.